بازار مبادلات ارز که به آن FOREX یا FX نیز گفته می‌شود. بازار فارکس با متوسط گردش مالی روزانه 1.5 تریلیون دلار بزرگترین بازار مالی جهان است . معامله ارز یعنی خرید یک ارز و فروش ارزی دیگر به صورت همزمان . ارزهای جهان نرخ شناور دارند و همواره به صورت دوتایی معامله می‌شوند،
بازار مبادلات ارز که به آن FOREX یا FX نیز گفته می‌شود. بازار فارکس با متوسط گردش مالی روزانه 1.5 تریلیون دلار بزرگترین بازار مالی جهان است . معامله ارز یعنی خرید یک ارز و فروش ارزی دیگر به صورت همزمان . ارزهای جهان نرخ شناور دارند و همواره به صورت دوتایی معامله می‌شوند،; مثلاً یورو/دلار یا دلار/ ین .
فارکس، خرید یک ارز و فروش ارز دیگر در یک بازار over the counter ( بازاری که مکان فیزیکی ندارد) می‌باشد که ارزها به صورت جفتی معامله می‌شوند مانند EUR/USDحجم عظیمی از این معاملات ارزی به جای نقل و انتقال واقعی ارز, از طریق بدهکار و بستانکار کردن حساب های بانکی انجام می‌شود. با توجه به این‌که همه ملل بسوی جهانی سازی اقتصاد پیش می‌روند و همه فعالیتهای اقتصادی نهایتاً باید به پول برگردانده شوند فعالیت این بازار ادامه خواهد یافت و هرگز متوقف نمی‌شود.
بازار فارکس در واقع  یک بازار بین بانکی می‌باشد که در حقیقت معاملات بین طرفین از طریق تلفن یا شبکه الکترونیک(Swift &  Internet)هدایت و کنترل می‌شود. البته شبکه سوئیفت توسط بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع زبان مشترک بانکداری بین‌المللی شبکه سوئیفت می‌باشد.
بازار فارکس بازار بسیار بزرگی است که افراد زیادی در آن شرکت می‌کنند که نه تنها یک بازیگر بلکه حتی یک دولت بزرگ نیز نمی‌تواند کاملا کنترل مسیر و جهت طولانی مدت بازار را کنترل کند. بنابراین تعدادی از متخصصان از فارکس به عنوان " بهترین و سطح بالاترین زمین بازی یاد کرده‌اند.
بازار فارکس ، همانطور که از اسم آن پیداست بازار معاملات ارزهای معتبر جهانی است . ارزهای عمده ای که در بازار فارکس معامله می‌شوند عبارتند از؛ دلار آمریکا ، دلار استرالیا، ین ژاپن، یورو، پوند انگلستان ، فرانک سویس و دلار کانادا، در بازار فارکس همیشه با یک جفت ارز سر و کار داریم ( برخلاف سهام و کالاها ) مثلاً یورو در مقابل دلار آمریکا . دلیل آنهم واضح است زیرا معامله‌گر برای خریداری یک نوع ارز ملزم به ارائه یک نوع ارز دیگر است . همانطور که مثلاً شما به بانک یا صرّافی رجوع کرده و برای تهیه دلار یا یورو بایستی مبلغ معینی به ریال بپردازید . در گذشته مکانیسم معاملات در بازار فارکس بدین صورت بود که شخص معامله‌گر بایستی به دفتر کارگزار یا از طریق تلفنی یا حضوری مراجعه می‌کرد و با توجه به تحلیلی که از منحنی نوسانات ارزهای مورد علاقه خود انجام داده بود دستور خرید یا فروش می گذاشت و مشخص می‌کرد در چه مبلغ سود یا ضرر معامله بسته شود ولی امروزه با گسترش اینترنت و تجارت الکترونیک براحتی می‌توان با اتصال به اینترنت و بهره گرفتن از یک نرم افزاری که کارگزار در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد اقدام به معامله نمود .

تاریخچه توسعه و گسترش بازار فارکس
در سال 1967 بانکی در شیکاگو از دادن وام به صورت پوند به یک استاد دانشگاه به نام میلتون فریدمن خودداری کرد زیرا وی قصد داشت از این وام برای سلف خریدن پول کشور انگلستان استفاده کند . فریدمن که می‌دانست پوند در مقابل دلار ارزش بسیار بالاتری دارد قصد داشت آ ن را بفروشد و بعد از آن‌که قیمت آن نزول کرد ، دوباره آن را جهت بازپرداخت به بانک بخرد و به این وسیله در زمان اندکی سود ببرد.
خودداری بانک از دادن این وام بر اساس توافق‌نامه برتن وودز بود که 20 سال پیّش از آن به تصویب رسیده بود. بر اساس این توافق‌نامه نرخ پول ملی هر کشور در برابر دلار ثابت بود و برای دلار نرخ 35 دلار در مقابل هر انس طلا تعیین شده بود هدف توافق‌نامه برتن وودز که از سال 1944 به اجرا درآمد ایجاد ثبات بین‌المللی پولی با جلوگیری از به جریان افتادن پول بین کشورها و محدود ساختن سوداگری با پول دیگر کشورها بود . قبل از این توافق‌نامه، پایه ارز طلا بر سیستم اقتصاد بین‌المللی حاکم بود.
از سال 1876 تا جنگ جهانی اول ، پایه ارز طلا باعث ایجاد فاز جدیدی در ثبات قیمت‌ها شد چرا که قیمت طلا پشتیبان پول بود . این سیستم موجب شد سنت صدها ساله پادشاهان و فرمانروایان که ارزش پول را خودسرانه پائین می‌آورند و باعث ایجاد تورم می‌شدند منسوخ شود. اما توافق‌نامه برتن وودز و پایه ارز طلا سیستمهای بی ایرادی نبودند هنگامی که یک اقتصاد به قدرت می رسید، شروع به واردات سنگین از کشورهای دیگر می کرد تا آنجا که ذخایر طلایی که پشتوانه پول آن اقتصاد بود ،ته می کشید در نتیجه این امر از عرضه پول کاسته شده و نرخ بهره افزایش می یافت و فعالیتهای اقتصادی به حدی پایین می‌آمد که به رکود می انجامید در نهایت قیمت کالا به پائین ترین سطح خود می‌رسید و کشورهای دیگر را ترغیب می‌کرد برای خرید بی‌حساب و کتاب به آنها هجوم آورند . در نتیجه با تزریق طلا به اقتصاد دوباره عرضه پول افزایش یافته ،نرخ های بهره کاهش می یافت و دوباره اقتصاد ثروتمندی به وجود می‌آمد.
این فرایند رونق ـ نزول اقتصادی در زمان سلطه پایه ارز طلا ادامه داشت تا آن‌که وقوع جنگ جهانی اول باعث توقف گردش تجارت و مانور آزادانه طلا شد .پس از دو جنگ جهانی توافق‌نامه برتن وودز به تصویب رسید و کشورهای امضا کننده موافقت کردند با سود اندکی ارزش پول خود را در برابر دلار و همچنین نرخ معادلی را برای طلا ثابت نگهدارند . این کشورها مجاز نبودند ارزش پول خود را برای منافع تجاری پائین آورند و در صورت انجام چنین امری فقط می‌توانستند حداکثر 10 درصد از ارزش پول خود بکاهند. 
در دهه پنجاه میلادی حجم روزافزون تجارت بین المللی منجر به جابجایی سرمایه های انبوهی شد که حاصل ساخت و سازهای پس از جنگ بود این کار باعث بی ثباتی نرخ‌های ارزی تعیین شده در توافق‌نامه برتون وودز شد . سرانجام در سال 1971 این موافقتنامه باطل شد و دیگر دلار امریکا قابل تبدیل به طلا نبود .تا سال 1973 شناوری ارزهای کشورهای مهم صنعتی بیشتر شد و عمدتا عرضه و تقاضای بازار معاملات ارز قیمت آنها را تعیین می کرد در طول دهه 70 میلادی قیمتها روزانه در حال تغییر بودند . با حجم سرعت و ناپایداری روز افزون که منجر به ایجاد ابزار جدید مالی بی قانونی بازار و آزاد شدن تجارت شد در دهه 80 میلادی خروج سرمایه ها از مرزها با پیدایش رایانه و تکنولوژی تسریع و باعث گسترش بازار به آسیا ، اروپا و امریکا شد.
پس از آن بانک‌ها که به لحاظ ماهیت بانکی خود همیشه درگیر جریان ارزهای خارجی بودند به فکر مدیریت منابع ارزی خود افتادند و به همین جهت یک جریان بین بانکی را بوجود آوردند تا بواسطه آن بتوانند ارزهایی را که فکر می‌کردند در آینده ارزش بیشتری خواهند داشت را تهیه و آنهایی را که فکر می‌کردند ارزش خود را از دست خواهند داد بواسطه این جریان بفروشند لذا به خاطر این‌که هر بانکی استراتژی خاص خود را دنبال می‌کرد جریانی بنام جریان تبادل ارزهای خارجی ایجاد گردید.معاملات ارزی از حدود روزانه 70 میلیارد دلار در دهه 80 ، دو دهه بعد به روزانه 1.5 تریلیون دلار افزایش یافت . یکی از عوامل عمده تسریع یافتن تجارت ارز گسترش سریع بازار یورو به دلار بود ، جایی که دلار آمریکا در بانک‌های خارج از آن کشور به سپرده گذاشته می شود . به همین ترتیب در بازارهای اروپایی دارائیهای به غیر از ارز کشور مربوطه سپرده گذاری می شود . بازار یورو به دلار ،اولین بار در دهه 50 به وجود آمد . زمانی که درآمد نفت روسیه که به دلار بود ، از ترس آنکه توسط قانون گذاران امریکا بلوکه شود ، خارج از آن کشور به سپرده گذاشته شد.
این کار سرمایه برون مرزی عظیمی را از کنترل مقامات امریکا خارج کرد . سپس دولت امریکا قوانینی وضع کرد تا وام دادن به خارجیان را محدود کند . بازارهای اروپایی جاذبه خاصی داشتند چرا که مقررات کمتر و بازده بیشتر داشتند . از اواخر دهه 80 به بعد شرکتهای امریکایی شروع به گرفتن وام از کشورهای آن سوی آب کردند و بازارهای اروپایی را مکان سودمندی برای کنترل نقدینگی ، گرفتن وامهای کوتاه مدت و تامین مالی واردات و صادرات یافتند . لندن بازار عمده برون مرزی بوده و هست . در دهه 80 میلادی وقتی بانکهای انگلیس برای حفظ موقعیت راهبرانه خود در تجارت جهانی شروع به وام دادن دلار به عنوان جایگزینی برای پوند کردند ، به یک مرکز کلیدی در بازار یورو به دلار مبدل شدند.موقعیت مناسب جغرافیایی لندن ( که بین بازارهای آسیا و امریکا واقع شده است ) یکی دیگر از دلایل حفظ برتری این کشور در بازارهای اروپایی است.

خصوصیات برتری بازار فارکس نسبت به بازارهای دیگر
 این بازار دارای ویژگیهای خاص می‌باشد که در سراسر دنیا به شدت توجه سرمایه داران و فعالان بازارهای مالی را به خود جلب کرده است که در زیر به اختصار به توضیح آنها می پردازیم.

دسترسی آسان به بازار
به طور کلی دسترسی به این بازار خیلی راحت است، معامله‌گران برای دسترسی به این بازار نیاز به امکانات چندانی ندارند و تنها امکانات مورد نیاز برای انجام معاملات  به اقلام زیر محدود می‌شود. با وجود امکانات زیر در هر شرایط و موقعیتی که قرار گیرد آنجا بازار شما محسوب خواهد شد.
یک دستگاه کامپیوتر                        
خط اینترنت قابل اطمینان                                          
نصب نرم افزار روی کامپیوتر
شبانه روزی بودن بازار( 24ساعته بودن)  و دسترسی آسان به بازار
بازار فارکس بطور پیوسته در طول شبانه روز (بجز روزهای تعطیل شنبه و یکشنبه )باز است. بازار ارز ساعت0 3/2 بامداد روز دوشنبه تا1 بامداد روز شنبه به وقت تهران بطور مدام باز است و معامله‌گران می‌توانند در هر زمان از شرایط مفید بازار بهره مند شوند . نیازی به آن نیست که منتظر زنگ آغاز کار باشیم .
از آنجایی که تمام این فعالیت به صورت الکترونیکی و به واسطه اینترنت صورت می پذیرد، تنها ابزار کار این فعالیت عبارت است از : کامپیوتر، اینترنت و نرم افزار مربوطه لذا مشغول شدن به این فعالیت احتیاج به مکان خاصی ندارد و به واسطه الکترونیکی بودن تمامی کارها می‌توان ضمن دسترسی سریع به اطلاعات ادغام خرید و فروش های الکترونیکی به صورت لحظه‌ای از وضعیت حساب، کسب اطلاع کرد.
مطابق ویژگیهای فوق این بازار، افراد فقط با تکیه بر دانش فنی و آموزش فن پیش بینی قیمت‌ها می‌توانند مستقلاً به سرمایه‌گذاری و معامله‌گری بپردازند بی آن‌که نیاز به داشتن شرایط مالی یا ابزار خاصی ( مثل کارت اعتباری) باشند.
پایین بودن هزینه مبادلات
هزینه معاملات و انجام خرید و فروشها در شرایط عادی بازار معمولاً کمتر از 0.1 درصد است ( بین 3 تا 10 پیپ) که نسبت به هزینه دادو ستد در بازارهای دیگر خیلی کمتر است. برخی هزینه‌های دادو ستد مانند هزینه‌های جستجو، هزینه اطلاعات و غیره به دلیل نوآوری‌های مالی دز این بازار وجو ندارد.
دو طرفه بودن
بازار دو طرفه است یعنی امکان فروش قبل از خرید (to ways trading)
در معامله نقدی وقتی ارزی را می فروشید ، لزوما ارز دیگری را می خرید . کاهش یکی به معنای قدرت گرفتن دیگری است و بر عکس. و ما می‌توانیم همواره خریدار ارزی باشیم که در حال قدرت گرفتن است
پویایی و کارایی(اطلاع رسانی شفاف و یکسان ) بازار ارز EFFICIENT MARKE
در این بازار اطلاعات و اخبار های سیاسی و اقتصادی بطور شفاف و یکسان از طریق رسانه ها و حتی شبکه های تلویزیونی خاص در اختیار همه قرار می‌گیرد.
اعتبار مضاعف و اهرم  یا LEVERAGE
همانطور که در علم فیزیک برای چند برابر کردن نیرو جهت بلند کردن یک جسم سنگین از اهرم استفاده می‌شود ، در معاملات نیز کارگزار این امکان را به معامله‌گر می‌دهد تا با موجودی کم مبلغ بالاتری را معامله کند.
سرمایه‌گذاران در این بازار می‌توانند با بهره گیری از وام های مالی از پیش تعیین شده تا صد برابر موجودی خود جهت معامله‌گری و سرمایه‌گذاری در این بازار اعتبار بگیرند لذا می‌توانند با سرمایه های کوچک دست به انجام معاملات بزرگ ( به لحاظ حجمی ) بزنند .
دلالان در معاملات ارز 1درصد پیش پرداخت پیشنهاد می دهند . به زبان غیر تخصصی این به آن معناست که بازرگان می تواند معامله ای به ارزش 1000.000 دلار را با فقط 10.000 دلار موجودی در حسابش به انجام برساند . در مقایسه ، پیش  پرداختهای آینده نه تنها دائما دستخوش تغییر هستند بلکه اغلب ارقام بالایی هستند.
کارگزاران در هنگام عقد قرارداد با معامله‌گر اهرمی را در اختیار او قرار می دهند. این اهرم یا به صورت ثابت و لزوما توسط کارگزار تعیین می‌شود یا این‌که کارگزار این اختیار را به معامله‌گر می‌دهد . که اهرم مورد نظرش را دریک محدوده خاص انتخاب کند. اهرمی که معمولاً توسط معامله‌گران مورد استفاده قرار می‌گیرد 100 است . به عنوان مثال معامله‌گری که موجودی 2000 دلار در حسابش نزد کارگزار در اختیار دارد با اهرم 100 می‌تواند حداکثر 200.000 دلار معامله کند . ولی هیچ معامله‌گر عاقلی تمام موجودی خود را درگیر معامله نمی‌کند چون در صورت کوچکترین ضرری کارگزار برای او اخطار می فرستد و در صورت بیشتر شدن ضرر از یک حد مشخص ، کارگزار معامله رامی بندد. توصیه می‌شود جهت یک معامله متعارف 10 تا 20 درصد موجودی در گیر معامله می‌شود .
 مثلاً اگر موجودی معامله‌گری 10.000 دلار باشد بهتر است فقط 1000 یا 2000 دلار آن‌را در گیر معامله نماید و بقیه موجودی خود را به عنوان حاشیه ایمنی   حفظ نماید تا احیانا در صورت ضرر در معامله میزان ضرر از حد مشخصی تجاوز ننماید. در صورت تجاوز ضرر از حد مشخصی که توسط کارگزاران تعیین می‌شود، کارگزار اخطار حاشیه ایمنی   برای معامله‌گر فرستاده و نهایتاً معامله او را در حداقل مجاز حاشیه ایمنی می‌بندد تا معامله‌گر متحمل ضرر بیشتر نشود.
   لازم به ذکر است که اهرم بالاتر اگر چه در معاملات موفق سود بیشتری را نصیب معامله‌گر می‌نماید ولی در صورت بد شانسی معامله‌گر به همان نسبت ضرر بالاتری را نصیب او می‌نماید . چه بسا بهتر است در صورت انعطاف کارگزار از اهرم های 50 یا حتی 20 استفاده نمود.
عدم پرداخت مالیات
خوشبختانه بجز کشور امریکا هیچ کشور دیگری از فارکس مالیات نمی‌گیرد. فقط در امریکا اخیراً از معاملات بازار ارز معالیاتی اندک اخذ می‌شود. بنابر این توجه داشته باشید، هنگام قرارداد با برخی کارگزاران امریکایی این مالیات شامل حال شما نیز خواهد شد.
نقدینگی بالا و حجم وسیع معاملات
بازار معاملات ارز با حجم معاملات متوسط روزی 1.5 تریلیون دلار روانترین بازار جهان است. این به آن معناست که یک بازرگان می تواند به میل خود تقریبا در هر شرایطی با حداقل ریسک یا وابستگی و بدون محدودیت زمانی وارد بازار یا از آن خارج شوند. 
بعضی افراد برآورد می‌کنند که حجم مبادلات سهام نیویورک 2 تا 3 ماه تجاری طول می‌کشد که معادل یک روز کاری در فارکس است.
وسعت ، عمق و نقدینه بودن این بازار به راستی تحسین برانگیز است . تخمین زده‌اند فعالترین مبادلات ارزی مانند) یورو / دلار( و (دلار/ ین ژاپن ) تا 18000 بار در طی فقط یک روز تغییر می‌کند

زمان مبادلات ارزی در فارکس
 این بازار مانند خورشید به دور زمین می‌چرخد
این بازار مانند خورشید به دور زمین می‌چرخد . هر روز کاری ، اول در بازارهای‌آسیا‍ـ پاسیفیک- آغاز می شود ، اول ولینگتون  نیوزلند ، سیدنی ، استرالیا ، توکیو ، هنگ کنگ و سنگاپور . چند ساعت بعد وقتی بازارها در آن شهرها فعال هستند ، تجارت در بحرین و دیگر نقاط خاور میانه آغاز شده و در اواخر روز کاری توکیو ، بازارهای اروپا شروع به کار می کنند . به همین ترتیب وقتی در اروپا بعد از ظهر است ، تجارت در نیویورک و دیگر مراکز در آمریکا شروع می شود . سرانجام این دایره کامل می شود ، وقتی در امریکا اواسط یا اواخر شب است، در منطقه آسیا ـ پاسیفیک روز دیگری را آغاز می کند و بازارها باز می شوند و همان فرآیند دوباره تکرار می‌شود.
بازارهای مهم جهان به سه دسته طبقه بندی می‌شوند : بازار آسیا بازار اروپا و بازار آمریکا .قلب بازار آسیا در هنگ کنگ ، بازار اروپا در لندن و بازار آمریکا در نیویورک قرار دارد. از میان این سه بازار، مهم‌ترین بازاری که بیشترین نوسانات را در نرخ ارزهای جهان و سایر اقلام معاملاتی ایجاد می‌کند بازار نیویورک است . دلیل آنهم واضح است زیرا آمریکا که در حال حاضر شاید بتوان گفت بزرگترین اقتصاد دنیا است کلیه بازار های جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است و اخبار اقتصاد کلان این کشور و اخبار سیاسی آن بیشترین تاثیر را در کل اقتصاد جهان بوجود می آورد . بعبارت دیگر واحد پول کشور های مهم از نظر اقتصادی در برابر دلار قرار دارند . برای مثال اگر دلار آمریکا به دلایل شرایط اقتصاد کلان آمریکا قوی شود بقیه ارزها در برابر آن ضعیف و بالعکس ، منتها با شدت و ضعف متفاوت . اگر به منحنی تغییرات ارزهای اروپایی نسبت به همدیگر نگاه کنیم هرگز شدت نوسانات آنها قابل مقایسه با نوسانات هریک از آنها در مقابل دلار نیست.
در این بازارها کلیه اقلام از جمله ارزها  ، فلزات گرانبها از قبیل طلا و نقره و سهام شرکت‌ها معامله می گردند .

واحد معاملات در بازار فارکس (LOT)
در بازار ارز معاملات با میزان و واحد مشخصی داد و ستد می‌گردد
در بازار ارز معاملات با میزان و واحد مشخصی داد و ستد می‌گردد. هر واحد داد و ستد در بازار ارز معادل 100 هزار واحد از آن ارز است . باید توجه داشت که برخی کارگزاران در بازار ارز واحد کوچکتری معادل 10 هزار را برای هر ارز در نظر می گیرند . در زبان انگلیسی به هر واحد داد و ستد یک لات(LOT) گفته می‌شود. معامله‌گران در بازار فارکس باید قریبی از این واحد را به کارگزار سفارش دهند ، مثلاً 2 لات یا 0.5 لات و غیره

مهم‌ترین و رایجترین ارزهای مورد معامله در بازار فارکس
نقدترین یا مورد معامله ترین ارزها متعلق به کشورهایی هستند که دارای حکومت با ثبات، بانک مرکزی خوشنام و تورم پائین می‌باشند .امروز بیش از 85% معاملات روزانه، داد و ستد ارزهای عمده را شامل می‌شوند، از جمله دلار آمریکا ،ین ژاپن، یورو، پوند انگلیس، فرانک سوئیس، دلار کانادا و دلار استرلیا              
ارزهای معتبری که در بازار فارکس معامله می‌شوند به صورت زیر نشان داده می‌شود :
دلار آمریکا       USD یورو           EUR
پوند انگلیس     GBP ین ژاپن         JPY
فرانک سوئیس   CHF دلار استرالیا    AUD
دلار کانادا        CAD
پس از دلار آمریکا و یورو، ین ژاپن به عنوان سومین پول دنیا از نظر مبادلات جهانی محسوب می‌شود . اگرچه اقتصاد سوئیس تقریبا اقتصاد کوچکی است ، اما فرانک سوئیس نیز یکی از پنج پول عمده محسوب می‌شود .
اقتصاد پویا توام با بهبود شاخص های اقتصادی ، حکومت‌های با ثبات و قوی و نظام پولی کارا و موثر پر معامله ترین و نقد شونده ترین ارزها را تشکیل می دهند.
در معاملات فارکس با یک جفت ارز سرو کار داریم . برای مثال معامله‌گری تشخیص داده که در آینده پوند انگلیس در مقابل دلار آمریکا گران می‌شود . فرض کنید در لحظه‌ای که تصمیم به معامله می‌گیرد ، ارزش پوند انگلستان برابر 8856/1 دلار آمریکا است که بدین صورت نشان داده می‌شود .
8856/1=GBP/USD
در این لحظه مثلاً معامله‌گر به میزان 100.000 دلار هزینه کرده است و پوند انگلستان را خریداری می‌نماید . در چند ساعت بعد قیمت پوند به رقم 8913/1 می رسد . در این هنگام معامله‌گر بنا به تحلیل خود تصمیم به بستن معامله و گرفتن سود خود می‌کند . در اینجا معامله‌گر مبلغ زیر را سود کرده است .
GBP53033.56 = 1.8856 ÷100.000 = مقدار پوند خریداری شده در آغاز معامله
USD    100302.29 =1.8913 × 53033.56 = مقدار دلار بدست آمده در پایان معامله
در نتیجه سود معامله‌گر برابر است با:    302.29  دلار آمریکا. 
ارز پایه و ارزمتقابل
هر معامله ارزی شامل دو ارز است.این‌که کدام یک ارز پایه و کدام یک ارز متقابل است اهمیت دارد. ارز تقابل صورت کسر و ارز پایه مخرج کسر است. هر گاه ارز متقابل افزایش یابد ، ارز پایه قوی شده و گران تر می‌شود. هر گاه ارز متقابل کاهش یابد ، ارز پایه ضعیف شده و ارزان تر می‌شود.

جفت ارزهای مستقیم و غیر مستقیم
در بازار فارکس معمولاً ارزها دوتایی یا نسبت به یکدیگر معامله می‌شوند . ارزهایی که پایه یا BASE  آنها دلار آمریکا است را ارزهای مستقیم می نامند در غیر این صورت ، به طوریکه ارز پایه دلار آمریکا نباشد به آنها ارزهای غیر مستقیم گفته می‌شود . مثال ارزها مستقیم :EURUSD _GBPUSD و ارزهای غیر مستقیم مانند : USDJPY و غیره

منبع: کتاب تجارت در بازار جهانی فارکس انتشارات چالش (سایت بورس نگر)